برای بنده این سوال مطرح بود که چطور اختراع یک وسیله خاص (موتور بخار جیمز وات) به عنوان آغاز انقلاب صنعتی قلمداد شده است؟ به عبارت دیگر، چه ویژگی خاصی در این اختراع وجود داشته است که بدان چنین اهمیت زایدالوصفی بخشیده است. شایان ذکر است که مشاهده ویدیوهای این درس جذاب ، همراه با اندکی مطالعات تکمیلی در زمینه مسائل اقتصادی صنعت برق، موجب شد به نتایج جالب دیگری هم برسم که در پستهای بعدی بدان اشاره خواهم نمود.
به طور خلاصه، نکته مهمی که آقای نیلی بدان اشاده نمود، پاسخ قابل قبولی برای سوال مزمن بنده بود.
چکیده این پاسخ چنین بود : هر چند خود اختراع به لحاظ تکنیکی اختراع مهمی محسوب می شود، اما انقلاب صنعتی ماحاصل نظریه پردازیهای افتصادی است که (افرادی نظیر آدام اسمیت پدر اقتصاد مدرن) با تکیه بر قابلیتهای این اختراع انجام دادند.
آقای دکتر نیلی در توضیح نظریه خود چنین بیان می کند: تا قبل از طرح نظریه های علم اقتصاد – چون اقتصاد تولید، کارسنجی تولید – که توسط تیلور مطرح شد، اقتصاد سرمایه گذاری و … – تصور می شد که تنها با غارت سرمایه ها و ثروت دیگران می توان ثروت (یا به اصطلاح ایشان سهم کیک ) خود را افزایش داد. با توجه به چنین نگرشی، انسانها در سطح خرد و کشورها در سطح کلان (رقابت استعماری) ، به جنگ و غارت منابع یکدیگر مشغول بودند.
اما تئوریهای اقتصادی این موضوع را مطرح نمود که به جای بازی برد-باخت برای تصاحب سهم ثروت دیگران، می -توان بازی برد-بردی را پایه گذاری کرد که به نفع همگان باشد. به عبارت دیگر، به جای اینکه هر کس برای بزرگتر شدن سهم کیک خود، سهم دیگری را غارت کند، می توان ابعاد خود کیک را بزرگتر نمود. بدین ترتیب، با تکیه بر اختراع موتور بخار، اقتصاد دانها بحث تولید در مقیاس صنعتی و نظریه های مرتبط با آن را مطرح نموده و توسعه دادند.
به لطف چنین تحولی در نگرش بشر، امروزه به جای قدرتهای استعماری و رقابتهای استعماری مرتبط، قدرتهای اقتصادی با انگیزه رقابت اقتصادی پدیدار شده اند که رقابت آنها به نفع جامعه تمام خواهد شد.
