هدف از این دو بحث، دستیابی به دو نتیجه مختلف بود :
الف- برخی اساتید در رشته تخصصی خود هنوز مفاهیم پایه را درک نکرده اند و لذا موجب تنزل کیفیت آموزش و موجب تسلسل روند قهقرا می شوند.
ب- هیج تئوری علمی جامع نیست و برخی سوالات ساده ممکن است به تغییر زاویه نگرش و تغییر تئوریهای علمی بیانجامد.
هر چند هر دو نتیجه فوق منفی به نظر می رسند، اما در اصل مشخص کننده حوزه پاسخگویی متخصصین هستند. در یک نظر سنجی مشخص شد که در کشورهای توسعه نیافته، بیش از ۹۰% از دانشجویان از استاد خود انتظار دارند که پاسخ همه سوالات را بداند؛ در حالی که در کشورهای توسعه یافته نرخ انتظار به زیر ۱۰% رسید .
به همین دلیل، شنیدن پاسخ “نمیدانم” از یک استاد در کشورهای توسعه نیافته ممکن است حکم بیسوادی وی را صادر کند. از همین روی انتظار شنیدن پاسخ “نمی دانم” از یک استاد و یا مشاهده استادی در سر کلاس درس استادی دیگر، احتمالی نزدیک به صفر دارد.
روایتی روشنگرانه
در یکی از سمینارهای چند رشتهای در دانشگاه استنفورد- جایی که افراد به ندرت یکدیگر را میشناسند- یکی از افراد میانسال حاضر در انتهای سالن، دستش را بلند کرد و سوال بسیار سادهای پرسید. چند دقیقهای به همین منوال سپری شد و همان شخص سوالهای ساده متعدد دیگری میپرسید.
فضای عجیبی بر سالن حکمفرما بود. سوالهایی که این شخص میپرسید در واقع همان سوال بسیاری از افراد حاضر در سالن بود، ولی کسی به جز این شخص جرات پرسیدن نداشت. سوالهای او ساده، مفهومی و با هدف یادگیری بود. بعد از اینکه سوالهایش اتمام یافت، ارائهدهنده سمینار گفت: «ببخشید آقا! نام شما چیست؟» او گفت: «کن ارو». تمام سالن برگشتند تا چهره یکی از برندگان جایزه نوبل را ببینند! بعد از تمام شدن سمینار، یکی از استادهای جوان هم که در آنجا حضور داشت، اذعان کرد که این سوالها برای من هم جالب بود و چون فکر میکردم این مسائل بسیار ساده و ابتدایی است از پرسیدن آنها خودداری کردم.
از بیان مطالب فوق می خواهم به این نتیجه برسم که :
متخصص یک رشته باید بر تمامی تئوریهای پایه و اساسی آن حوزه احاطه داشته باشد و پاسخ نمی دانم به سوالات مرتبط با مفاهیم پایه تنها در صورتی مجاز است که این تئوریها با مثال نقض مواجه شوند (مطلب زیر را ببینید).
ولی انتظار اینکه یک استاد یا متخصص به تمام سوالاتی که به ذهن سوال کنندگان می رسد پاسخ دهد بسیار کوتاه بینانه و مغرضانه است.بخصوص آنکه برخی اساتید به عمد در جواب سوالات سوال کنندگان سمج و کم دانش (که معمولا اعتماد به نفس کاذبی هم دارند) پاسخ نمی دانم ارائه می کنند .
