کتاب بررسی گذراهای الکترومغناطیسی در کابلهای قدرت، ترجمه ای است از کتاب Electromagnetic Transients in Power Cables که در سال ۲۰۱۲ توسط انتشارات معتبر Springer به چاپ رسیده است. مولفان کتاب آقایان Filipe Faria da Silva و Claus Leth Bak هستند و چارچوب اصلی کتاب، رساله دکترای آقای Filipe Faria da Silva با همین عنوان است که به سفارش و حمایت شرکت انتقال برق کشور دانمارک تعریف گردیده است. از دیدگاه بنده، مطالب کتاب نه تنها موجب افزایش علم، بلکه موجب افزایش “شهود” در مهندسین برق می شود ؛ زیرا برای تشریح مسائل و پدیده های مختلف نه تنها تحلیلهای علمی به خوبی بیان شده اند، بلکه نتایج عملی (که ما حصل بررسیها و اندازه گیریهای متعدد در شبکه انتقال کشور دانمارک است) و شبیه سازیهای مبتنی بر نرم افزار PSCAD ، همراه با هم و بصورت مکمل مورد استفاده قرار گرفته اند. به عبارت دیگر، این کتاب هم برای مهندسین شاغل در صنعت برق و هم برای دانشجویان منبع ارزشمندی است. هر دوی اساتید بزرگوارم جناب آقای دکتر سید حسین حسینیان و دکتر بهروز وحیدی بر این نظرند که کتاب اخیر بسیار ارزشمند است و حتی جناب آقای دکتر حسینیان که استاد مسلم کیفیت برق در کشور هستند، از این کتاب به عنوان “کتابی کم نظیر” یاد می کنند. به هر حال این کتاب با همکاری این دو استاد بزرگوار دانشگاه صنعتی امیرکبیر ، بنده و برادر عزیزم (مهندس مصطفی یزدی) که زحمت ویراستاری کتاب را بر عهده داشته است، ترجمه و در قالب یک کتاب با ۵ فصل و ۳۳۳ صفحه توسط انتشارات فرهنگ دانشجو در آذرماه ۱۳۹۵ به چاپ رسیده است. در ترجمه این کتاب، شیوایی و بیان قابل فهم مطالب بسیار مورد تاکید بوده و توضیحات بسیاری تحت عنوان نظر مترجمین در فصول مختلف کتاب اضافه شده است که می تواند راهگشای مطالعه موثرتر کتاب باشد. شخصا از ترجمه این کتاب که حدود دو سال به طول انجامید مطالب بسیاری فراگرفتم و از اینکه چنین زمان زیادی به ترجمه این کتاب صرف گردید، پشیمان نیستم. بویژه معتقدم که تئوری مودال تا کنون در هیچ نوشتاری بدین شیوایی و زیبایی تشریح نشده است. این کتاب به جامعه علمی کشور و مخصوصا جامعه مهندسین برق کشور تقدیم شده است. خلاصه اهم مطالب کتاب به شرح زیر است :
فصل اول : توصیف اجزا
در فصل اول کتاب، لایههای مختلف کابل و وظیفه هر یک، نحوه محاسبه پارامترهای الکتریکی کابل شامل مقاومت، اندوکتانس، ظرفیت خازنی و امپدانسهای مؤلفه مثبت و مؤلفه منفی ، نحوه اصلاح مشخصات فنی کابل، آرایشهای مختلف برای همبندی شیلد کابلها، روشهای محاسبه و تخمین حداکثر جریان کابلهای دفنی و رآکتور موازی بعنوان یکی از مهمترین المانهای شبکههای کابلی شرح داده شده است.
فصل دوم : گذراهای ناشی از کلیدزنی در مدارات ساده
در فصل دوم، تحت عنوان “گذراهای ناشی از کلیدزنی در مدارات ساده”، اصول تبدیل لاپلاس و نحوه کاربرد آن در مطالعه پدیده کلیدزنی تبیین شده است.
فصل سوم : امواج سیار و حوزه مودال
در فصل سوم، معادلات تلگرافچی (تلگرافی) و نحوه محاسبه ماتریسهای امپدانس حلقه و شاخه و ماتریس ادمیتانسهای موازی کابل، مودهای مختلف کابل (تحلیل مودال)، نحوه محاسبه امپدانس و سرعت هر مود و شکل وابستگی آنها به فرکانس به همراه شبیه سازیهای متعدد در PSCAD ارائه شده است.
فصل چهارم : پدیدههای گذرا
در فصل چهارم، چندین پدیده الکترومغناطیسی گذرا که امکان وقوع آنها در کابلها وجود دارد، تشریح شدهاند. بررسی پدیده برقدار کردن کابل در سناریوهای مختلف، نحوه استفاده از تئوری مودال برای تشریح انواع گذراها، برقدار کردن دو کابل موازی، از دست رفتن نقطه گذر از صفر جریان ، ولتاژ گذرای بازگشتی و قوس مجدد ، بررسی اضافه ولتاژها در خطوط ترکیبی هوایی و زمینی، بررسی تأثیر آرایش همبندی شیلد کابلها بر دامنه اضافه ولتاژها ، نحوه تعامل ظرفیت خازنی کابلها و ترانسفورماتورها و سناریوهای محتمل وقوع رزونانس و فرورزونانس و پدیده اتصال کوتاه کابلها و بازگشت جریان از شیلد کابل بررسی شدهاند.
فصل پنجم : مدلسازی سیستم و هارمونیکها
در فصل پنجم، روش انتخاب قسمتی از شبکه برای مدلسازی، تکنیک جدیدی جهت انجام محاسبات مورد نیاز برای مطالعات طیف فرکانسی ، روشی نظاممند برای مطالعات هماهنگی عایقی خطوط بررسی پارامترهای مهم در مدلسازی و ارائه یک مثال جامع بررسی شده است.